Kto choruje na depresję poporodową?
Przyjmuje się, że 16% kobiet w ciąży i 10-20% kobiet w pierwszym roku życia dziecka ma objawy depresji. Zaledwie część osób potrzebujących pomocy zgłasza sie do psychiatry lub psychologa. W Polsce ponad 40% chorych matek dostrzega u siebie objawy depresji, mimo to nie podejrzewa u siebie tej choroby i nie szuka specjalistycznego wsparcia. Personel medyczny i rodzina często tłumaczą pojawiające się objawy depresyjne typowymi dolegliwościami ciążowymi albo zmianami hormonalnymi po porodzie. Bliscy uspakajają kobietę, że płaczliwość, problemy ze snem, zmęczenie czy brak apetytu to powszechne zjawiska w tym okresie. Młode matki często słyszą: „To hormony, nie ma się co przejmować”.
Niestety objawy u chorych matek, które nie podjęły leczenia mogą występować nawet do 3 lat po urodzeniu dziecka i dotyczy to aż 30% osób zmagających się z depresją bez specjalistycznej pomocy. Dobrą wiadomością jest to, że rozpoczęcie leczenia w początkowym okresie choroby skraca czas jej trwania!
Depresja poporodowa – psychoterapia czy leki?
Jak wskazują wyniki badań największą skuteczność ma leczenie farmakologiczne oraz psychoterapia. W okresie okołoporodowym w leczeniu depresji o lekkim lub umiarkowanym nasileniu zaleca się stosowanie w pierwszej kolejności psychoterapii zamiast leczenia farmakologicznego. Szybkie rozpoznanie objawów i skierowanie matki do psychologa pozwala uniknąć odstawienia maluszka od piersi z powodu stosowania leków. Czasem niezbędne jest włączenie leków i warto pamietać, że część z nich można stosować podczas ciąży oraz karmienia piersią. Dobrym źródłem informacji na temat bezpieczeństwa leków podczas ciąży i karmienia piersią są: www.e-lactancia.org, a także leksykon leków dostępny na stronie Centrum Nauki o Laktacji.
Połowa leczonych osób wymaga conajmniej rocznej farmakoterapii i/lub psychoterapii, ale trzeba mieć na uwadze, że tak długie leczenie może wynikać z tego, że kobiety zgłaszają się po pomoc późno, gdy choroba nasila się i objawy stają się już bardzo dokuczliwe.
Depresja poporodowa u mężczyzn
Epizody depresji w okresie okołoporodowym pojawiają się także u mężczyzn oczekujących dziecka lub ojców niemowląt. Ryzyko wystąpienia depresji u ojca wzrasta kilkukrotnie, jeżeli na depresję poporodową cierpi matka. Niemal co drugi mężczyzna, którego partnerka choruje, może także mieć objawy depresji. O objawach depresji u panów, którzy czekają na narodziny dziecka znajdziesz tu, a opis niepokojących sygnałów u tatusiów niemowlaków tu.
Podjęcia leczenia przez matkę ma ogromne znaczenie dla zdrowia i prawidłowego rozwoju dziecka. Warto pamiętać, że leczenie psychologiczne, a zwłaszcza psychoterapia psychodynamiczna, zwiększa zdolność matki do rozpoznawania potrzeb dziecka w tym trudnym okresie, wspiera ją w angażowaniu się w relację z dzieckiem, wzmacnia prawidłowy rozwój więzi między nią a maluchem. Zgłoszenie się do psychiatry czy psychologa jest decyzją, która wpłynie pozytywnie na zdrowie rodzica i dziecka.
Infografika Depresja poporodowa i depresja w ciąży – kto potrzebuje pomocy do pobrania na stronie z materiałami dla położnych i lekarzy
Obraz Free-Photos z Pixabay
Na podstawie:
Christian S. Meta-analysis of the effectiveness of biological and non-biological treatments for postpartum depression. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering. 2014;74(9-B(E)). http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=psyh&AN=2014-99060-118&site=ehost-live. Accessed March 19, 2019.
Stuart S., Koleva H.: Psychological treatments for perinatal depression. Best Pract. Res. Clin. Obstet. Gynaecol. 2014; 28: 61–70
Pietkiewicz, A. Problemy psychologiczne w okresie okołoporodowym. W: Nehring-Gugulska M, Żukowska-Rubik M, Pietkiewicz A., Karmienie piersią w teorii i praktyce. Medycyna Praktyczna. Warszawa 2017, s.357-364.
Screening for perinatal depression. ACOG Committee Opinion No. 757. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol 2018;132:e208-12.
Vliegen N, Casalin S, Luyten P. The course of postpartum depression: a review of longitudinal studies. Harvard Review Of Psychiatry. 2014;22(1):1-22.
Pearson RM, Carnegie RE, Cree C, et al. Prevalence of Prenatal Depression Symptoms Among 2 Generations of Pregnant Mothers: The Avon Longitudinal Study of Parents and Children. JAMA Network Open. 2018;1(3)
Fejfer-Szpytko J, Włodarczyk J, Trąbińska-Haduch M. Rozpoznanie sytuacji matek małych dzieci w temacie depresji poporodowej i zaburzeń nastroju. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka Vol. 15 Nr 3 (2016)